Welke behandeling aan te bieden bij zeldzame mutaties?

7% tot 10% van de patiënten met uiterst zeldzame mutaties heeft momenteel geen toegang tot nieuwe behandelingen voor cystic fibrosis.

In het Europese HIT-CF-project, dat in januari 2018 van start ging, werkt het ECFS Clinical Trial Network (ECFS-CTN) samen met een groep van 4 farmaceutische bedrijven en wetenschappelijke verenigingen, om patiënten toegang te bieden tot corrigerende behandelingen.

De eerste fase van het project bestaat uit het verzamelen van 700 rectale biopten in Europa van patiënten met een of twee uiterst zeldzame mutaties. Hubrecht Organoid Technology (HUB) zal deze biopten omzetten in organoïden. Organoïden zijn multicellulaire structuren die in vitro de microanatomie van het orgaan nabootsen. Ze kunnen gekweekt en enkele jaren bewaard worden.

De tweede fase bestaat uit het opzetten van een toegankelijke biobank. Door het beschikbaar stellen van deze organoïden aan de drie partnerlaboratoria (Utrecht, Leuven en Lissabon), kunnen toekomstige therapieën worden getest. Vooralsnog zullen zij de belangrijkste medicijnen testen van de deelnemende farmaceutische bedrijven. Zodra de resultaten van de organoïdetesten bekend zijn zullen drie of vier gerandomiseerde, dubbelblinde studies vs. placebo opgezet worden, in eerste instantie voor het testen van één of een combinatie van medicijnen. Inclusie van patiënten zal plaatsvinden op basis van het effect van het product op gekweekte intestinale organoïden, en niet alleen op basis van hun genotype. Dit met het oog op een objectieve analyse van de correlatie in vitro /in vivo.

Vervolgens kunnen andere testen met medicijncombinaties worden uitgevoerd.

Een ander uitgangspunt is de mogelijkheid van vergoeding voor een behandeling waarvoor een patiënt niet in aanmerking komt, maar waarop organoïden een relevante respons hebben.

Deze bank wordt momenteel opgezet.

Referentie 

CONGRES NACFC 2018 - Vrijdag 19 oktober 2018
14 Progress & Promise of CFTR Modulator Pipeline (combination)
Progressing therapies for Rare Mutations: ex vivo models or Clinical trials
Speaker: Cornelis Van Der Ent, University Medical center Utrecht