Het belang van histologische serumwaarden en beeldvorming bij het diagnosticeren en voorspellen van leveraandoeningen bij cystic fibrosis

Onderwerp van dit artikel waren de markers voor het monitoren van CF-gerelateerde leverschade en de wijze waarop het optreden van laesies voorspeld kan worden.

Verhoogde leverenzymen (gamma-GT en transaminasen) zijn een bekende voorspellende factor voor leverschade. Ook het aantal bloedplaatjes, bij waarden lager dan 150 x 109/l, is een instigator voor leverbeschadiging en een goede marker voor het monitoren van deze laesies. Tenslotte is een toename in de APRI-score – de verhouding in de concentratie ASAT/bloedplaatjes – geassocieerd met leverfibrose, bevestigd middels biopsie.

De verschillende soorten hepatische laesies kunnen worden onderscheiden door de mate van stijfheid van de lever. Door de metingen te herhalen kan hun ontwikkeling worden gevolgd. Variaties in elasticiteit van de lever kunnen wijzen op vroege laesiestadia, met name in geval van portale hypertensie. In de praktijk wordt de elasticiteit van de lever gemeten met de FibroScan. Andere technieken worden momenteel beoordeeld, zoals beeldvorming middels ARFI (Acoustic Radiation Force Impulse) of MRE – Magnetic Resonance Elastography. In de PUSH-studie is de voorspellende waarde van proteomisch serumonderzoek voor het optreden van leverlaesies bij cystic fibrosis nog niet aangetoond, maar bepaalde uitkomsten lijken veelbelovend. Andere biomarkers, zoals microRNA's, worden momenteel getest. Het zijn belangrijke indicatoren voor de celregulatie die optreedt in leverlaesies. Hun voorspellende waarde bij de ontwikkeling van leverlaesies wordt momenteel onderzocht. In tegenstelling daarmee heeft onderzoek van modificerende genen niet geleid tot identificatie van markers die leverlaesies kunnen voorspellen.

Concluderend zijn op moment uitsluitend afwijkingen in leverenzymwaarden, in elastometrie en in het ultrasone aspect van de lever voorspellende factoren voor het later optreden van CF-gerelateerde leverlaesies. Tot op heden is er geen enkele nieuwe marker die vroege detectie mogelijk maakt.

Referentie

CONGRES NACFC 2018 - Donderdag 18 oktober 2018
CF liver disease: advances & challenges
S11.4 The use of serum biomarkers & imaging in the diagnosis of portal hypertension in CF
Speaker: Simon Ling, Hospital for sick children, Toronto, Canada.