Antisense-nucleotiden voor de behandeling van splice-mutaties

Splicing is een transcriptiefase die het onderdrukken van introns en het verbinden van exons mogelijk maakt. Bepaalde mutaties, zogenaamde splice-mutaties, zijn van invloed op splicen en resulteren in een abnormaal CFTR-eiwit. Het betreft de Klasse 5 mutaties volgens de CFTR-mutatieindeling. De 3849+10kbC>T-mutatie is een splice-mutatie op intron 22. Bij deze is de splicing verstoord en brengt een stopcodon in de sequentie de transcriptie tot stilstand. Afhankelijk van het weefsel kan splicing echter ook normaal verlopen. Wereldwijd zijn ongeveer 1.300 patiënten drager van deze mutatie. Hun alvleesklierfunctie is vaak beter dan die van de algehele populatie CF-patiënten, maar hun ademhalingsfunctie kan zeer beperkt zijn. Er is een correlatie tussen de ademhalingsfunctie zoals bepaald op basis van de FEV1 en het percentage normale spliceprocedures zoals gemeten in cellen van de luchtwegen. Zodoende kan een modulatie van de splicing naar een hogere normale splicing een therapeutische benadering vormen.

Antisense-nucleotiden zijn korte, RNA-achtige sequenties die zich kunnen binden aan doel-RNA, ze kunnen het herkenningsgebied van het afwijkende exon maskeren en normale splicing stimuleren. Het voordeel is dat ze geen vector nodig hebben. De auteurs hebben antisense-nucleotiden met de naam SPL84-23 verder uitgewerkt. In FRT-cellen en luchtwegepitheelcellen met de 3849+10 kbC>T-mutatie hebben deze oligonucleotiden, bij een hoog CFTR-RNA-percentage, geleid tot normalisering van splicing, aanwezigheid van een rijp CFTR-eiwit en herstel van de CFTR-functie. Deze resultaten werden aangetroffen in primaire kweken van luchtwegcellen van patiënten homozygoot en heterozygoot voor de mutatie. Met name op de cellen van 5 heterozygote patiënten met diverse gerelateerde mutaties, bedroeg de CFTR-functie 43% van de normaalwaarde. Correctie van splice-mutaties met antisense-nucleotiden lijkt derhalve een veelbelovende benadering. Voor patiënten wordt toediening per inhalatie overwogen.

Referentie 

CONGRES NACFC 2018 - Vrijdag 19 oktober 2018
Progress & Promise of the CFTR Modulator Pipeline
Splice mutations: towards the clinic
Speakers: B. Kerem (IS)